جایگاه دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور ایران
در نظام رتبه بندیScimago Institutions Rankings
در جدیدترین رتبهبندی دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی جهان بر اساس معیارهای نظام رتبهبندی Scimago Institutions Rankings[1]، هفت دانشگاه و مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی شامل دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، شیراز، مشهد، تبریز و اصفهان، انستیتو پاستور ایران و بیمارستان شریعتی در فهرست موسسات علمی برتر جهان قرار گرفتهاند.
در رتبه بندی انجام گرفته توسط Scimago Institutions Rankingsدر سال 2011 میلادی، شاخصهای علمسنجی مربوط به 3042 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی برتر جهان اعلام گردیده است. این دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در مجموع بیش از 80 درصد مقالات نمایه شده در پایگاه اطلاعات علمی Scopusرا در 5 سال گذشته منتشر ساختهاند. در مجموع 39 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی کشور ایران در این نظام رتبهبندی قرار دارند و از لحاظ تعداد دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی برتر، کشور ایران در منطقه خاورمیانه در مقام نخست قرار دارد (جدول 1).
جدول 1. تعداد موسسات علمی منتخب از منطقه خاورمیانه در نظام رتبهبندیScimago به تفکیک کشور.
ردیف
|
نام کشور
|
تعداد موسسات علمی منتخب
|
1
|
ایران
|
39
|
2
|
مصر
|
14
|
3
|
عربستان صعودی
|
7
|
4
|
اردن
|
5
|
5
|
امارات متحده عربی
|
4
|
6
|
قطر
|
3
|
7
|
لبنان
|
2
|
8
|
عمان
|
1
|
9
|
کویت
|
1
|
در این نظام رتبهبندی، برونداد علمی هر دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی برتر بر مبنای شش شاخص مختلف شامل تعداد مقالات (O)[2]، درصد مقالات دارای همکاریهای بین المللی (IC)[3]، تاثیر نرمالسازی شده تحقیقات (NI)[4]، مقالات با کیفیت بالا (Q1)[5]، اختصاصیت تحقیقات (SI)[6]و نرخ برتری (ER)[7]بررسی میگردد. شاخص تاثیر نرمالسازی شده تحقیقات، نشانگر تعداد ارجاعات به مقالات یک موسسه تحقیقاتی نسبت به متوسط جهانی است. در شاخص NI، عدد بیش از یک نشاندهنده آن است که مقالات موسسه علمی مورد بررسی بیش از متوسط جهانی مورد ارجاع قرار گرفته است. شاخص مقالات با کیفیت بالا، نشانگر نسبت مقالات یک موسسه است که در 25 درصد نخست مجلات نمایه شده در Scopusبه چاپ رسیدهاند[8]. شاخص اختصاصیت تحقیقات نشاندهنده میزان تمرکز تحقیقات در هر موسسه علمی بر گرایشهای علمی خاص میباشد. شاخصSI، با اعداد بین صفر (عدم تمرکز تحقیقات) و یک (تمرکز کامل بر روی یک گرایش علمی) ارائه میگردد. شاخص نرخ برتری نشان دهنده درصد مقالات یک موسسه است که جز 10 درصد برتر مقالات پرارجاع در پایگاه اطلاعات علمی Scopusقرار دارند. خلاصهای از وضعیت برونداد علمی 7 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه شاخصهای بکار گرفته در نظام رتبه بندی Scimago Institutions Rankingsدر جدول 2 ارائه گردیده است.
جدول 2. خلاصهای از وضعیت برونداد علمی 39 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی کشور ایران در نظام رتبهبندیScimago Institutions Rankings.
ردیف
|
نام دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی
|
رتبه جهانی
|
رتبه در منطقه خاورمیانه
|
رتبه کشوری
|
تعداد مقالات
در 5 سال گذشته
|
IC
|
NI
|
Q1
|
SI
|
ER
|
1
|
دانشگاه تهران
|
351
|
5
|
1
|
8994
|
26/0
|
23/5
|
8/0
|
6/0
|
1/6
|
2
|
د.ع.پ تهران
|
464
|
7
|
2
|
6330
|
8/14
|
9/28
|
7/0
|
8/0
|
7/7
|
3
|
دانشگا صنعتی شریف
|
503
|
8
|
3
|
5950
|
19.9
|
38/0
|
0/1
|
8/0
|
2/5
|
4
|
دانشگاه تربیت مدرس
|
658
|
11
|
4
|
4512
|
12/5
|
9/29
|
8/0
|
6/0
|
1/7
|
5
|
دانشگاه امیرکبیر
|
670
|
12
|
5
|
4425
|
15.5
|
3/26
|
0/1
|
8/0
|
9/3
|
6
|
دانشگاه علم و صنعت ایران
|
774
|
14
|
6
|
3757
|
13.2
|
23/5
|
0/1
|
8/0
|
4/3
|
7
|
دانشگاهشیراز
|
980
|
21
|
7
|
2842
|
18.2
|
31.3
|
8/0
|
7/0
|
7.5
|
8
|
دانشگاه صنعتی اصفهان
|
1141
|
27
|
8
|
2222
|
27.8
|
35.5
|
0/1
|
8/0
|
7.8
|
9
|
دانشگاه فردوسی مشهد
|
1261
|
28
|
9
|
1922
|
21.4
|
23.7
|
8/0
|
8/0
|
3/5
|
10
|
دانشگاه صنعتی خ. ن. طوسی
|
1289
|
29
|
10
|
1853
|
6/14
|
5/24
|
9/0
|
8/0
|
4/3
|
11
|
د.ع.پ شیراز
|
1351
|
32
|
11
|
1745
|
11
|
1/31
|
5/0
|
8/0
|
7/4
|
12
|
دانشگاه تبریز
|
1409
|
34
|
12
|
1626
|
20/1
|
21/6
|
8/0
|
7/0
|
8/6
|
13
|
دانشگاه شهید بهشتی
|
1414
|
35
|
13
|
1622
|
6/14
|
25
|
8/0
|
8/0
|
8.8
|
14
|
انستیتو تحقیقات در علوم بنیادی
|
1686
|
40
|
14
|
1268
|
9/22
|
9/35
|
8/0
|
9/0
|
8/0
|
15
|
دانشگاه اصفهان
|
1756
|
45
|
15
|
1195
|
4/20
|
5/25
|
7/0
|
8/0
|
7.5
|
16
|
دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران
|
1757
|
46
|
16
|
1194
|
1/9
|
2/14
|
7/0
|
8/0
|
4/3
|
17
|
دانشگاه مازندران
|
1825
|
48
|
17
|
1128
|
16/0
|
6/24
|
9/0
|
8/0
|
1/9
|
18
|
د.ع.پ مشهد
|
1905
|
51
|
18
|
1064
|
5/12
|
2/22
|
5/0
|
9/0
|
2/5
|
19
|
د.ع.پ تبریز
|
1964
|
52
|
19
|
1018
|
4/32
|
4/30
|
6/0
|
9/0
|
1/6
|
20
|
د.ع.پ اصفهان
|
2024
|
54
|
20
|
968
|
8/11
|
25
|
6/0
|
8/0
|
9/6
|
21
|
دانشگاه پیام نور
|
2056
|
55
|
21
|
967
|
17.6
|
0/18
|
8/0
|
8/0
|
8/6
|
22
|
دانشگاه گیلان
|
2152
|
57
|
22
|
895
|
4/15
|
1/24
|
7/0
|
8/0
|
6/6
|
23
|
دانشگاه رازی
|
2191
|
58
|
23
|
868
|
15
|
4/36
|
9/0
|
8/0
|
14/3
|
24
|
دانشگاه کرمان
|
2234
|
59
|
24
|
839
|
4/17
|
25.9
|
8/0
|
7/0
|
2/4
|
25
|
دانشگاه بوعلی سینا
|
2245
|
60
|
25
|
833
|
12/1
|
5/29
|
9/0
|
8/0
|
16.9
|
26
|
دانشگاه ارومیه
|
2306
|
64
|
26
|
799
|
15.8
|
5/20
|
6/0
|
8/0
|
4
|
27
|
دانشگاه تربیت معلم تهران
|
2513
|
68
|
27
|
705
|
15.6
|
16/9
|
9/0
|
9/0
|
8/9
|
28
|
انستیتو پاستور ایران
|
2599
|
75
|
28
|
664
|
5/25
|
36
|
7/0
|
9/0
|
2/9
|
29
|
دانشگاه الزهرا
|
2609
|
76
|
29
|
657
|
14/3
|
7/22
|
7/0
|
9/0
|
10/1
|
30
|
دانشگاه شهید چمران
|
2628
|
77
|
30
|
643
|
8/13
|
12/5
|
4/0
|
9/0
|
3
|
31
|
دانشگاه یزد
|
2642
|
78
|
31
|
633
|
2/20
|
0/24
|
0/1
|
8/0
|
6/9
|
32
|
دانشگاه شاهد
|
2718
|
81
|
32
|
598
|
2/12
|
18.6
|
7/0
|
8/0
|
7/3
|
33
|
بیمارستان شریعتی
|
2724
|
82
|
33
|
593
|
8/13
|
1/34
|
7/0
|
9/0
|
8/8
|
34
|
دانشگاه زنجان
|
2403
|
84
|
34
|
544
|
6/25
|
5/17
|
6/0
|
8/0
|
8/4
|
35
|
دانشگاه کاشان
|
2836
|
85
|
35
|
527
|
3.8
|
1/35
|
1.5
|
9/0
|
4/19
|
36
|
دانشگاه سیستان و بلوچستان
|
2921
|
90
|
36
|
450
|
7/18
|
8/25
|
7/0
|
9/0
|
7/6
|
37
|
دانشگاه شاهرود
|
2954
|
91
|
37
|
423
|
3/17
|
9/18
|
8/0
|
8/0
|
3/4
|
38
|
مرکز تحقیقات مواد و انرژی
|
3007
|
93
|
38
|
353
|
7/7
|
9/56
|
2/1
|
9/0
|
0/6
|
39
|
دانشگاه محقق اردبیلی
|
3028
|
95
|
39
|
293
|
2/10
|
3/26
|
0/1
|
9/0
|
5.8
|
مخففهای بکار گرفته شده در جدول IC:درصد مقالات دارای همکاریهای بین المللی، NI:تاثیر نرمالسازی شده تحقیقات، Q1: مقالات با کیفیت بالا، SI:اختصاصیت تحقیقات، ER: نرخ برتری.
[1]. http://www.scimagoir.com/pdf/sir_2011_world_report.pdf
[3]. International Collaboration
[5]. High Quality Publications
[6]. Specialization Index
[8].25 درصد نخست مجلات، بر مبنای شاخص تاثیر مجلات در پایگاه اطلاعات علمی Scopusتعیین میگردد.